Để việc triển khai thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật” giai đoạn 2018-2022, ban hành kèm theo Quyết định số 242/QĐ-TTg ngày 26/02/2018 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 242) đạt hiệu quả, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 191/KH-UBND ngày 26/6/2018 về thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật” giai đoạn năm 2018-2022 trên địa bàn tỉnh Hà Giang.

Qua 05 năm triển khai thực hiện Đề án 242, UBND tỉnh Hà Giang đã ban hành gần 20 văn bản để triển khai nhiệm vụ, trong đó gồm công văn và kế hoạch về theo dõi thi hành pháp luật hằng năm. Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm liên ngành, đồng thời yêu cầu các sở, ban, ngành tỉnh; UBND các huyện, thành phố cụ thể kế hoạch theo phạm vi, chức năng quản lý của từng ngành, địa phương đảm bảo triển khai kịp thời, hiệu quả. UBND tỉnh đã giao Sở Tư pháp thường xuyên theo dõi, đôn đốc các sở, ban, ngành; UBND cấp huyện thực hiện hiệu quả việc theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn toàn tỉnh, Sở Tư pháp đã ban hành 18 văn bản để thực hiện nhiệm vụ được giao. Công tác kiểm tra thực hiện Đề án 242 cũng được thực hiện cùng với việc kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật hằng năm. Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành 07 Quyết định để thực hiện việc kiểm tra tình hình thi hành pháp luật về các lĩnh vực trọng tâm như: lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường, Y tế, Lao động-Thương binh và Xã hội; về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; giao rừng và chuyển mục đích sử dụng rừng; các điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy; về lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Các sở, ban, ngành cấp tỉnh; UBND cấp huyện, căn cứ chức năng nhiệm vụ của mình đã chủ động thực hiện việc thanh tra, kiểm tra thuộc lĩnh vực quản lý, như: Lĩnh vực tài nguyên môi trường; an ninh trật tự; lĩnh vực Y tế: lĩnh vực nông nghiệp; lĩnh vực thương mại, dịch vụ; lĩnh vực Thi hành án dân sự; Giao thông vận tải… Qua hoạt động kiểm tra, nắm bắt được những tồn tại, khó khăn trong việc thi hành pháp luật ở các lĩnh vực trọng tâm liên ngành và các lĩnh vực đang được dư luận quan tâm, liên quan trực tiếp đến phạm vi quản lý nhà nước được giao tại tỉnh để thực hiện nhiệm vụ theo dõi tình hình thi hành pháp luật và coi đó là nhiệm vụ trọng tâm của UBND tỉnh trong công tác này; đánh giá được bất cập về thể chế, những vướng mắc trong thực tiễn để kịp thời kiến nghị với các bộ, ngành Trung ương sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật cho phù hợp. Đối với việc điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật, hằng năm, Sở Tư pháp xây dựng mẫu phiếu khảo sát thực hiện một số cơ quan liên quan, doanh nghiệp và người dân. Kết quả điều tra, khảo sát cơ bản đáp ứng yêu cầu đặt ra, đánh giá được những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong các quy định của pháp luật. Công tác kiện toàn, tổ chức bộ máy, rà soát, sắp xếp cán bộ và bố trí điều kiện cơ sở vật chất bảo đảm thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật được quan tâm. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tổ chức thi hành pháp luật tiếp tục được đẩy mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. UBND tỉnh đã ban hành 05 văn bản, các văn bản được ban hành, nhằm mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; phát triển Chính phủ điện tử dựa trên dữ liệu và dữ liệu mở hướng tới chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số; bảo đảm an toàn thông tin và an ninh mạng; cung cấp các dịch vụ công cơ bản trực tuyến mức độ 3 và 4, đáp ứng nhu cầu thực tế, phục vụ người dân và doanh nghiệp mọi lúc, mọi nơi, dựa trên nhiều phương tiện khác nhau, giảm thời gian, số lần trong một năm người dân, doanh nghiệp phải đến trực tiếp cơ quan nhà nước thực hiện các thủ tục hành chính; tăng tốc độ xử lý công việc, giảm chi phí hoạt động, thúc đẩy cải cách hành chính theo tinh thần chỉ đạo của cấp trên về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số. Với sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, cùng sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chuyên môn, sau 5 năm triển khai Đề án 242, hoạt động tổ chức thi hành pháp luật trên địa bàn ngày càng đi vào nền nếp, hiệu quả.

Để kịp thời nghi nhận và tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt và tham mưu tổ chức thực hiện Đề án 242 và các văn bản liên quan qua 05 năm triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh, ngày 03/7/2023 Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1074/QĐ-UBND về tặng Bằng khen đối với 05 tập thể và 10 cá nhân.

Bên cạnh kết quả đạt được, quá trình tổ chức thực hiện Đề án 242 cũng gặp một số vướng mắc, bất cập: (1) Về thể chế: Hiện nay, chưa có Luật Tổ chức thi hành pháp luật, việc tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi thi hành pháp luật được thực hiện theo Nghị định số 59/2012/NĐ-CP, Nghị định số 32/2020/NĐ-CP của Chính phủ và các văn bản liên quan, trong khi đó công tác tổ chức và theo dõi thi hành pháp luật có phạm vi rộng, gắn với tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Chưa có văn bản quy định về tiêu chí đánh giá tình hình thi hành pháp luật như Đề án 242 đã đề ra, do đó việc đánh giá mức độ tuân thủ, hiệu quả công tác theo dõi thi hành pháp luật chưa đạt kết quả cao. (2) Về áp dụng công nghệ thông tin: Việc xây dựng, vận hành phần mềm đánh giá tình hình thi hành pháp luật và phần mềm thu thập thông tin thi hành pháp luật để phục vụ việc báo cáo tình hình thi hành pháp luật,  kết nối với Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia, đến nay chưa được đưa vào áp dụng trong thực tế. (3) Về nguồn nhân lực: Tại Đề án 242 giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp Bộ Tư pháp, các Bộ, ngành, UBND cấp tỉnh, các cơ quan liên quan thực hiện nhiệm vụ: Kiện toàn tổ chức pháp chế các bộ, ngành; bố trí biên chế pháp chế chuyên trách tại các sở, ngành chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong tổng biên chế được giao để thực hiện nhiệm vụ công tác pháp chế nói chung và làm đầu mối công tác tổ chức thi hành pháp luật nói riêng. Tuy nhiên, đến nay đã kết thúc giai đoạn thực hiện Đề án, nhưng chưa có văn bản quy định về nhân sự chuyên trách thực hiện nhiệm vụ theo dõi thi hành pháp luật. Những khó khăn, vướng mắc nêu trên đã ảnh hưởng nhất định đến công tác tổ chức thi hành pháp luật và theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh./.