Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23/7/2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật (TDTHTHPL) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/10/2012, qua 10 năm triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh, công tác TDTHTHPL đã đạt được những kết quả quan trọng, đã nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác này. TDTHTHPL để kịp thời đôn đốc, hướng dẫn, đánh giá thực trạng, hiệu quả việc thi hành pháp luật, từng bước thực hiện chuyển từ giai đoạn hoàn thiện hệ thống pháp luật sang tổ chức thi hành pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Hoạt động kiểm tra, theo dõi thi hành pháp luật tại các huyện, thành phố

10 năm qua, từ khi  Nghị định số 59/2012/NĐ-CP có hiệu lực thi hành đến nay, HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành 508 văn bản quy phạm pháp luật. Văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND tỉnh ban hành, đảm bảo đúng với quy định của pháp luật và tình hình thực tế tại địa phương. Riêng về lĩnh vực TDTHTHPL, UBND tỉnh đã ban hành 56 văn bản để triển khai thực hiện trên địa bàn toàn tỉnh. Văn bản của UBND tỉnh là cơ sở, định hướng để các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thành phố ban hành văn bản triển khai thực hiện nhiệm vụ TDTHTHPL thuộc phạm vi, lĩnh vực, địa phương quản lý, nhằm thống nhất và triển khai đồng bộ, hiệu quả trên địa bàn toàn tỉnh.

Về tình hình bảo đảm các điều kiện cho thi hành pháp luật: UBND tỉnh xác định nguồn nhân lực TDTHTHPL là một trong những yếu tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của công tác theo dõi thi hành pháp luật, vì vậy việc củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác TDTHTHPL luôn được tỉnh quan tâm chú trọng. Tổ chức, bộ máy, biên chế của các Sở; ngành cấp tỉnh; cấp huyện; cấp xã được quan tâm, không ngừng được kiện toàn, củng cố theo hướng tập trung, chuyên sâu. Công chức thực hiện nhiệm vụ TDTHTHPL phần lớn có trình độ đại học luật và trên đai học. Riêng cấp xã đã bố trí 193 công chức/193 xã, phường, thị trấn thực hiện kiêm nhiệm nhiệm vụ TDTHTHPL có trình độ Đại học luật, Cao đẳng luật, Trung cấp luật, số ít là chuyên ngành khác. Kinh phí, cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho việc tổ chức triển khai thực hiện thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

Về tình hình tuân thủ pháp luật: Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành 12 Quyết định kiểm tra tình hình thi hành pháp luật, Trưởng đoàn kiểm tra được giao nhiệm vụ đã triển khai thực hiện 24 cuộc kiểm tra về lĩnh vực TDTHTHPL. Đồng thời, Sở Tư pháp đã tiến hành thực hiện 05 cuộc điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật lĩnh vực trọng tâm liên ngành, với 13 mẫu phiếu khảo sát, 530 phiếu được khảo sát. Các cơ quan, đơn vị, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ cũng đã triển khai thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật. Qua công tác kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật cho thấy: Tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh đã có ý thức tuân thủ pháp luật tương đối cao. Tuy nhiên vẫn còn xảy ra tình trạng pháp luật chưa được thực thi triệt để trên một số lĩnh vực, như: Lĩnh vực tài nguyên môi trường; Lĩnh vực Y tế; vi phạm về trật tự an toàn giao thông…

Trong 10 năm triển khai thực hiện Nghị định số 59/2012/NĐ-CP và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh đã được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo từ tỉnh đến cấp huyện, cấp xã và đã đạt được những kết quả nhất định trên tất cả các lĩnh vực trong phạm vi quản lý ở địa phương. Qua theo dõi tình hình thi hành pháp luật đã góp phần nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, phòng ngừa, ngăn chặn các hình vi vi phạm pháp luật của các cơ quan, đơn vị và cá nhân trong quá trình thực thi, chấp hành pháp luật, phát hiện những vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn triển khai thi hành pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, nhất là tại cấp cơ sở, từ đó nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật đã có những tác động tích cực tới đời sống của nhân dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh./.

Bài: Vũ Thúy Nhung, Sở Tư pháp tỉnh Hà Giang