Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật luôn được tỉnh quan tâm, ngay từ đầu năm UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 33/KH-UBND ngày 26/01/2021 để chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ này, đặc biệt là trong tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 các cấp, các ngành, đơn vị, địa phương đã triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời và tạo nhiều chuyển biến tích cực.

Kết quả đạt được trên một số lĩnh vực:

Về tình hình ban hành văn bản quy định chi tiết: HĐND tỉnh đã ban hành 09 Nghị quyết quy phạm pháp luật (QPPL); UBND tỉnh ban hành 44 Quyết định QPPL để triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại văn bản QPPL của cấp trên và tình hình thực tế địa phương. Trong đó, đối với lĩnh vực trọng tâm liên ngành về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; giao rừng và chuyển mục đích sử dụng rừng; các điều kiện an toàn phòng cháy và chữa cháy, năm 2021 UBND tỉnh đã ban hành 06 văn bản QPPL để triển khai thực hiện nhiệm vụ tại tỉnh. Văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành, đảm bảo đúng với quy định của pháp luật và tình hình thực tế tại địa phương. Không có văn bản QPPL trái, mâu thuẫn, chồng chéo hoặc không hợp lý, không khả thi, không phù hợp.

Về tình hình bảo đảm các điều kiện cho thi hành pháp luật: Tổ chức, bộ máy, biên chế của các sở, ngành, cấp huyện, cấp xã được quan tâm, nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Tổ chức, bộ máy của các cơ quan thực thi pháp luật không ngừng được kiện toàn, củng cố theo hướng tập trung, chuyên sâu, cơ chế phối hợp trong quá trình tổ chức triển khai nhiệm vụ quản lý nhà nước. Tuy nhiên, với chủ trương tinh giản bộ máy, biên chế nên cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ theo dõi thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh chủ yếu làm kiêm nhiệm. Công tác tập huấn, phổ biến, giáo dục pháp luật luôn được UBND tỉnh quan tâm và xem nhiệm vụ này là cầu nối giữa đưa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với cán bộ, công chức, viên chức, các tầng lớp nhân dân. Ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai một số văn bản pháp luật mới ban hành với tổng số 5.291 đại biểu dự trực tuyến tại điểm cầu trung tâm của tỉnh và 11 huyện, thành phố; ban hành 09 văn bản để triển khai thực hiện nhiệm vụ này. Đội ngũ cán bộ tham mưu, quản lý công tác phổ biến giáo dục pháp luật được bố trí đúng chuyên môn nghiệp vụ và thường xuyên được tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Việc củng cố, kiện toàn đội ngũ Báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật được quan tâm, trên địa bàn tỉnh có 161 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 364 báo cáo viên pháp luật cấp huyện và 3.070 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2019 - 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Giang năm 2021” các huyện, thành phố đã tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ công tác hòa giải cho 2.788 hòa giải viên; Tổng số tổ hòa giải trên địa bàn tỉnh là: 2.089 tổ hòa giải, 11.998 hòa giải viên.

Về tình hình tuân thủ pháp luật: Cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh đã tuân thủ pháp luật tương đối cao, đến 31/10/2021 trên địa bàn tỉnh không phát sinh vụ việc yêu cầu bồi thường theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị đã thường xuyên theo dõi, đôn đốc và tổ chức kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý, nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi tiêu cực, tham nhũng; chủ động tổ chức kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của người có chức vụ, quyền hạn do mình quản lý nhất là các vị trí công tác trực tiếp giải quyết các công việc của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và công dân. Đã thanh tra hành chính: 78 cuộc; thanh tra, kiểm tra chuyên ngành: 178 cuộc. Qua công tác thanh tra, kiểm tra cho thấy tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh phần lớn là có ý thức tuân thủ, chấp hành các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp luật vẫn diễn ra trên một số lĩnh vực, như: tình hình vi phạm pháp luật về trật tự xã hội, ma túy trên địa bàn tăng so với cùng kỳ năm 2020 với các hành vi chủ yếu là trộm cắp tài sản. Tỷ lệ khởi tố, điều tra khám phá các vụ án đạt 97.5%. Tai nạn giao thông đã giảm so với cùng kỳ năm 2020. Hành vi tự tử và tai nạn rủi ro tăng so với cùng kỳ. Số cơ sở vi phạm hành chính về lĩnh vực y tế: 21 cơ sở; số tiền xử phạt nộp ngân sách nhà nước: 167.300.000đ…

Đối với lĩnh vực trọng tâm liên ngành: Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành, kiểm tra tình hình thi hành pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; giao rừng và chuyển mục đích sử dụng rừng; các điều kiện an toàn phòng cháy và chữa cháy tại một số huyện và một số xã. Qua kiểm tra cho thấy: việc tuân thủ pháp luật của tổ chức, cá nhân về lĩnh vực liên ngành năm 2021 cơ bản là thực hiện theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, UBND tỉnh đã giao cho Sở Tư pháp triển khai thực hiện việc điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật đối với lĩnh vực trọng tâm liên ngành. Sở Tư pháp đã ban hành các văn bản và xây dựng 03 mẫu phiếu điều tra, khảo sát và đã khảo sát tới 100 đối tượng có liên quan. Một số sở, ngành; UBND cấp huyện cũng thực hiện việc điều tra, khảo sát tại đơn vị, địa phương quản lý, đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

Qua theo dõi tình hình thi hành pháp luật đã phát hiện những vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn triển khai thi hành pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, nhất là tại cấp cơ sở, từ đó nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật đã có những tác động tích cực tới đời sống của nhân dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh.

Bài; Vũ Thúy Nhung, Sở Tư pháp tỉnh Hà Giang.