Để thực hiện tốt chính sách trợ giúp pháp lý của Đảng và Nhà nước tới bà con đồng bào dân tộc thiểu số vùng có điều kiện kinh tế khó khăn và những người yếu thế trong xã hội, ngày 29/6/2018, Bộ trưởng các Bộ: Công an, Tư pháp, Quốc phòng, Tài chính, Tòa án nhân dân tối cao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP- BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC quy định về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng. Để triển khai và thực hiện tốt Thông tư liên tịch số 10/2018 trên địa bàn tỉnh Hà Giang, Hội đồng phối hợp liên ngành đã xây dựng và triển khai thực hiện Kế hoạch hoạt động liên ngành số 45/KH-HĐPHLN ngày 28/3/2022 của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tỉnh Hà Giang năm 2022.

Quá trình triển khai, từ năm 2019 đến nay, nhờ công tác phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng liên ngành trong địa bàn tỉnh như cơ quan Cảnh sát điều tra, an ninh điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án Nhân dân từ cấp tỉnh đến các huyện, thành phố, số vụ việc tham gia tố tụng của Trung tâm được tiếp nhận và thực hiện từ giai đoạn khởi tố, điều tra vụ án, do cơ quan cảnh sát điều tra, an ninh điều tra giới thiệu sang, số vụ việc đại diện do Tòa án liên hệ và một số phần nhỏ là do các đối tượng trực tiếp yêu cầu. Vì vậy, trong thời gian qua, Trung tâm đã tiếp nhận và thực hiện được 1.158 vụ việc so với tổng số vụ việc mà Trung tâm tiếp nhận, trong đó, lĩnh vực hình sự 1.002 vụ, dân sự 150 vụ, hành chính 06 vụ; trợ giúp viên pháp lý thực hiện 1.006 vụ, luật sư thực hiện 152 vụ; số vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp là 222 vụ, bào chữa là 666 vụ, góp phần hoàn thành tốt định mức chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng mà Bộ Tư pháp ban hành. Qua đánh giá, các vụ việc TGPL đã thực hiện đều đạt chất lượng tốt, không có vụ việc nào gây thiệt hại cho đối tượng được trợ giúp và phát sinh trách nhiệm bồi thường.

 Phiên tòa lưu động tại huyện Mèo vạc

Chính vì vậy mà trong thời gian vừa qua, công tác tố tụng cũng đem lại nhiều kết quả đáng khích lệ, theo tiêu chí tại Thông tư 09/2018/TT-BTP. Các vụ việc đều được thẩm định, đánh giá theo đúng hướng dẫn của Cục TGPL- Bộ Tư pháp, trong đó quan điểm bào chữa của người thực hiện trợ giúp pháp lý đã được các cơ quan tố tụng chấp nhận theo hướng người bị buộc tội được giảm nhẹ mức hình phạt, được hưởng mức án thấp hơn so với đề nghị của Viện kiểm sát, hoặc mức án dưới khung hình phạt quy định.

Buổi bào chữa cho các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm

Ngoài ra, Hội đồng tố tụng tỉnh còn tăng cường, đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức lắp đặt được 8.000 bộ bảng tin, 20.800 tờ gấp pháp luật, 25 sổ thụ lý, 11.900 Đơn yêu cầu TGPL tại các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, cấp huyện và các Đồn Biên phòng.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 10 vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc do thiếu nguồn nhân lực là các trợ giúp viên pháp lý trên địa bàn tỉnh, hơn nữa việc giải thích, phổ biến các quy định pháp luật hiện hành có liên quan đến vụ việc cho các đối tượng là người đồng bào còn gặp không ít khó khăn do bà con chưa thông thạo tiếng phổ thông, cần phải có người phiên dịch, vì thế số vụ tham gia tố tụng trong lĩnh vực dân sự còn hạn chế.

Một buổi truyền thông tại cơ sở

Do vậy, rất cần có sự quan tâm hơn nữa của các Sở, ban ngành, sự đồng lòng, đồng sức từ các cơ quan, đoàn thể để nâng cao trách nhiệm của công tác phối hợp về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng theo Thông tư liên tịch số 10, giúp cho đông đảo bà con nơi vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn biết và sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý./.   

Bài và ảnh: Phạm Châm – Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh